วันศุกร์ที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2554

ทำไม? หลวงพ่อมงคลบุรี และพระศรีนัคร์ ที่วัดมหาธาตุฯ ต้องนั่งหันหลังชนกัน


วัดมหาธาตุ หรือเดิมเรียกว่า "วัดหน้าพระธาตุ" เป็นพระอารามหลวง และเป็นวัดเก่าแก่สำคัญของเมืองราชบุรี ตั้งอยู่เกือบใจกลางเมืองราชบุรี บริเวณเมืองราชบุรีเก่าที่ตั้งอยู่ด้านขวาของแม่น้ำแม่กลอง ภายในวัดมีศาสนสถานที่สำคัญได้แก่ พระปรางค์ที่สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นบนฐานเดิมของศาสนสถานในสมัยทวารวดีในช่วงพุทธศตวรรษที่ 16  และเขมรได้แผ่อิทธิพลเข้ามาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 18  จึงได้มีการสร้างประสาทแบบเขมรซ้อนทับ ดังหลักฐานที่ยังคงปรากฏเหลือแนวกำแพงศิลาที่มีทับหลังสลักจากหินทรายสีชมพูเป็นรูปพระพุทธรูปปางสมาธิในซุ้มเรือนแก้ว  รูปแบบเดียวกับที่พบในศาสนสถานศิลปะบายนในราชอาณาจักรกัมพูชาปัจจุบัน  ภายหลังต่อมาปราสาทที่สร้างขึ้นเนื่องในวัฒนธรรมเขมรคงชำรุดพังลง จึงได้มีการสร้างพระปรางค์องค์ตามรูปแบบที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน

นอกเหนือพระปรางค์องค์เก่าแก่แล้ว  ภายในวัดมหาธาตุยังคงมีสิ่งที่น่าสนใจและสร้างความประหลาดใจต่อผู้พบเห็น ภายในวัดบริเวณหน้าพระปรางค์จะมีวิหาร จำนวน 5 หลัง แต่ละหลังจะมีพระพุทธรูปปางมารวิชัยนั้งหันพระปฤษฎางค์หรือนั่งหันหลังชนกัน  โดยเฉพาะวิหารที่อยู่ตรงด้านหน้าพระปรางค์ พระพุทธรูปสององค์ หรือที่เรียกกันว่าหลวงพ่อมงคลบุรีและพระศรีนัคร์  จะเป็นพระพุทธรูปปูนปั้นแกนเป็นหินทรายสีแดง มีขนาดใหญ่และมีขนาดเท่ากันทั้งสององค์ ในขณะที่พระพุทธรูปในวิหารหลังอื่นอีก 4 หลัง จะมีขนาดเล็กองค์หนึ่งและใหญ่องค์หนึ่ง

หลวงพ่อมงคลบุรี และพระศรีนัคร์

พระพุทธรูปนั่งหันหลังชนกันเหล่านี้ ไม่ปรากฏหลักฐานการสร้าง แต่ด้วยลักษณะของพระพุทธรูปทั้งหมดในวิหารแต่ละหลัง จะมีศิลปะแบบพระพุทธรูปสมัยอยุธยา อายุประมาณพุทธศตวรรษที่ 20-22  พระพุทธรูปเหล่านี้คงนำมาจากวัดอื่นๆ  ที่เป็นวัดร้างอยู่ในละแวกใกล้เคียงกับวัดมหาธาตุ และคงเป็นวัดที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา แต่ได้กลายสภาพเป็นวัดร้าง

ในภายหลังเมื่อนำพระพุทธรูปมาประดิษฐานที่วัดมหาธาตุแล้ว ทำไมถึงต้องประดิษฐานให้พระพุทธรูปสององค์ให้นั่งหันหลังชนกันนั้น ก็ไม่ปรากฏมูลเหตุแน่ชัด อาจจะเป็นความตั้งใจที่ต้องการให้ช่วยปกปักรักษาคุ้มครองบ้านเมืองทั้งสี่ทิศ เนื่องจากช่วงเวลานั้นเป็นช่วงที่บ้านเมืองมีศึกสงครามอยู่บ่อยครั้งก็เป็นได้

นอกจากวัดมหาธาตุที่มีพระนั่งหันหลังชนกันแล้ว ยังเคยปรากฏมีที่วัดบางลี่เจริญธรรม เช่นเดียวกัน พระพุทธรูปด้านหลังพระประธานภายในโบสถ์ แต่เดิมก็นั่งหันหลังทั้ง 3 องค์ เพิ่งมานั่งหันหน้าตามประธาน ในช่วงปี พ.ศ. 2518-2519 นี่เอง

ดูภาพชุดหลวงพ่อมงคลบุรี งานประจำปีวัดมหาธาตุ 2554


ที่มาข้อมูล
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ราชบุรี. (2554). พระนั่งหันหลังชนกันที่วัดมหาธาตุ. ราชบุรีที่คุณยังไม่รู้. นิทรรศการหมุนเวียนในงานกาชาดเที่ยวราชบุุรี ปี 2554.




ไม่มีความคิดเห็น: